Nasiona rzodkiewki

Rzodkiewka (Raphanus sativus L. var. Sativus) pochodzi z Półwyspu Apenińskiego, a w uprawie znana była w XVI w.
Część użytkową stanowi zgrubienie rzodkiewki. Zgrubienie tworzy się z części nadliścieniowej, podliścieniowej i górnej części korzenia palowego jednocześnie z rozwojem liści. Kształt zgrubienia rzodkiewki może być kulisty, owalny lub wydłużony. Skóra może być biała,żółta, różowa, czerwona, fioletowa lub dwubarwna, miąższ soczysty i delikatny. W skórce i w warstwach zewnętrznych znajduje się czerwony barwnik z grupy antocyjanowej nadający zgrubieniu charakterystyczny kolor. W miarę wzrostu rośliny zgrubienie rozrasta się, łodyga zaczyna się wydłużać i tworzy się pęd kwiatostanowy.

Rzodkiewka zawiera duże ilości wody, niewiele białka i węglowodanów (głównie cukier), dużo witaminy C i witamin B1, B2, wapń, fosfor i żelazo. Specyficzny smak nadaje rzodkiewce olejek gorczyczny, zawierający siarkę, który działa pobudzająco na trawienie i apetyt.

Roślina ma bardzo krótki okres wegetacji. Jest niewrażliwa na zimno. Ma duże wymagania co do światła, wody i gleby. Powinno się ją uprawiać na słonecznym miejscu, na glebie próchnicznej, żyznej lub dobrze nawiezionej, odpowiednio wilgotnej i przewiewnej oraz równomiernie zaopatrywać w wodę.

Rzodkiewka ze względu na bardzo krótki okres wegetacji (30-50 dni), łatwość uprawy, a poza tym dość znaczną wartość odżywczą i duże walory smakowe,  uprawiana jest masowo zarówno w gruncie, jak i w tunelach. Pojawia się na rynku jako jedno z pierwszych świeżych warzyw wiosennych. Wartość odżywcza rzodkiewki polega przede wszystkim na stosunkowo dużej zawartości witaminy C oraz witamin B1, B2, a także wapnia, fosforu, żelaza oraz olejku gorczycznego, zawierającego siarkę, a działającego pobudzająca na trawienie i apetyt.

Rzodkiewka jest niewrażliwa na zimno (nasiona kiełkują przy 2-3°C, siewki znoszą przymrozki do -4°C) natomiast wrażliwa na długość dnia; przy długim dniu letnim bardzo szybko wybija w pędy nasienne, nie tworząc często zgrubień. Z tych też względów na konsumpcję uprawia się ją w okresie wiosny i jesienią, gdy jest chłodniej i dzień jest krótszy. Rzodkiewka źle znosi zacienienie oraz niedostatek wody w wierzchniej warstwie gleby. W czasie suszy rośnie słabo, tworzy małe zgrubienie, szybko parcieje. Ze względu na krótki okres wegetacji i płytki system korzeniowy, rzodkiewka potrzebuje dużo łatwo przyswajalnych składników pokarmowych i wody i dlatego należy ją uprawiać na glebach zasobnych w próchnicę, żyznych i dostatecznie wilgotnych, ale przepuszczalnych i ciepłych. Trzeba unikać świeżego obornika. Rzodkiewka uprawiana jest jako przedplon, np. przed ogórkami, pomidorami, późną, kapustą, jako poplon po wszystkich wczesnych warzywach. Rzodkiewkę uprawia się w gruncie wyłącznie z siewu wprost na miejsce stałe. Na wiosnę rozpoczyna się siew jak najwcześniej, gdy tylko ziemia obeschnie — w marcu, kwietniu, a kończy w maju. Następnie rzodkiewkę sieje się w sierpniu na zbiór we wrześniu—październiku. Chcąc mieć stale świeżą rzodkiewkę, należy ją siać mniejszymi partiami w odstępach 10-14 dni. Zalecana rozstawa rzędów 10-15-20cm na zagonach lub pasowo przy pozostawieniu co 8-10 rzędów pasa szerokości 40-50cm. Wysiewana ilość nasion zależy od odległości rzędów i waha się od 150-400 gramów na 1 ar. Rzodkiewkę uprawia się także w szklarniach, inspektach i pod folią. W szklarniach ogrzewanych sieje się ją od końca stycznia do połowy marca, w zimnych — pod koniec lutego i w marcu. Rzodkiewkę pod szkłem sieje się rzędowo co 8cm lub nawet punktowo. Do obsiania 1m² potrzeba 4-6 gramów nasion. Do uprawy w pomieszczeniach muszą być dobrane odpowiednie odmiany — wcześniejsze, lepiej znoszące wyższą temperaturę i słabsze oświetlenie. Rzodkiewki gruntowe uprawiane pod szkłem, zwłaszcza wczesną wiosną, gdy jest jeszcze mało światła, prawie nie tworzą zgrubień wczesną są one wydłużone, drobne, ogonki liściowe wydłużają się nadmiernie i roślina tworzy dużą masę liści. Taka rzodkiewka nie ma wartości konsumpcyjnej i handlowej. Pod folią sieje się rzodkiewkę, gdy tylko warunki na to pozwalają. Zastosowanie osłon z folii przyspiesza zbiory o około 3 tygodnie. W inspektach ciepłych siew rzodkiewki rozpoczyna się w końcu stycznia (uprawa ryzykowna) i może być powtarzany co 10-14 dni do połowy marca (uprawia się ją często z rozsady). W inspektach zimnych sieje się rzodkiewkę w marcu, a następnie od początku września do pierwszych dni października. Na jedno okno wysiewa się 6-9 gramów nasion. Odmiany różnią się długości okresu wegetacji, wrażliwością na niedostatek światła, kształtem, barwą.

DO UPRAWY POD OSŁONAMI I WCZESNA GRUNTOWA:

Rzodkiewka ‘Rowa’ - oryginalna odmiana polskiej hodowli, bardzo wczesna, przeznaczona, do uprawy pod osłonami od jesieni do wiosny. Ma dużą zdolność wiązania zgrubień przy ograniczonym naświetleniu. Bardzo plenna o największym procentowym udziale zgrubień handlowych. Zgrubienie kuliste, jasnoczerwone do czerwonego. Miąższ biały, rzadko z różowymi żyłkami, delikatny w smaku, odporny na parcenie.

Rzodkiewka ‘Silesia’ - oryginalna odmiana polskiej hodowli, wczesna, przeznaczona do uprawy pod osłonami. W uprawie inspektowej wyjątkowo plenna o wysokim procentowym udziale zgrubień handlowych. Odmiana odporna na parcenie i wybijanie w pośpiechy. Zgrubienie cylindryczni (typ „paluszkowaty"), szkarłatne z białym końcem, o białym, soczystym, delikatnym miąższu.

Rzodkiewka ‘Warta’ - oryginalna odmiana polskiej hodowli, wczesna, plenna, o dużej zdolności wiązania zgrubień i odporności na parcenie. Przeznaczona, do uprawy pod osłonami; szczególnie w okresie wczesnowiosennym. Zgrubienie cylindryczne, o średniej masie dochodzącej do 10g. Zabarwienie zgrubienia szkarłatnoczerwone, u dołu białe. Miąższ biały, delikatny w smaku.

Rzodkiewka ‘Krakowianka’ - oryginalna odmiana polskiej hodowli, wczesna (okres wegetacji 25-30 dni), nadająca się do uprawy w inspekcie, o dobrej zdolności zawiązywania zgrubień. Rozeta liściowa średnia, wzniesiona. Zgrubienie kuliste lub lekko spłaszczone, o średnicy 2-2,2cm, dwubarwne (dolna biała część stanowi 1/3 zgrubienia). Miąższ w 75% biały, w 25% słabo różowy, o dobrych właściwościach smakowych.

Rzodkiewka ‘Saxa’ - odmiana selekcji krajowej, nadająca się do wczesnej uprawy w inspekcie i w gruncie (okres wegetacji 25—30 dni), dobrze wiążąca zgrubienia w gorszych warunkach świetlnych. Rozeta liściowa mała, lekko wzniesiona. Zgrubienie kuliste lub lekko spłaszczone, o średni nieco powyżej 2cm, szkarłatnoczerwone. Miąższ biały, wodnisty, łagodny w smaku, o dużej skłonności do parcenia.

Rzodkiewka ‘Cherry Belle’ - odmiana selekcji krajowej, wczesna (25-30 dni), do uprawy w inspekcie i wcześnie w gruncie, odznaczająca się dużą zdolnością wiązania zgrubień. Rozeta liściowa mała (4-5 liści). Zgrubienie kuliste lub lekko wydłużone, o szerokości 1,8-2,8 cm, ognistoczerwone. Miąższ o konsystencji masłowej, łagodny, bardzo smaczny, o małej skłonności do parcenia.

GRUNTOWA

Rzodkiewka ‘Tetra Iłówiecka’ - oryginalna odmiana polskiej hodowli, o okresie wegetacji około 30 dni, odporna na parcenie, nie znosząca zacienienia. Rozeta liściowa duża, wzniesiona. Zgrubienie duże, o szerokości 2,5-5cm, kuliste W lekko spłaszczone, szkarłatnobiałe (część dolna wynosi 1/5-1/6 zgrubienia). Miąższ biały, jędrny, soczysty, łagodny w smaku, zawierający więcej witaminy C i cukrów niż w innych odmianach.

Rzodkiewka ‘Sopel Lodu’ - odmiana selekcji krajowej, późna, o okresie wegetacji 40-60 dni nadająca się dobrze do jesiennego siewu, późno parciejąca. Rozeta liściowa rozłożysta. Zgrubienie długie (10-12 cm), wrzecionowate, stopniowo zwężające się ku dołowi i przechodzące w gruby korzeń palowy. Skórka biała, z lekko chlorofilowym zabarwieniem w górnej części. Miąższ biały, szklisty, ostry w smaku.