Cebula siedmiolatka
Rabarbar ogrodowy
Czy warto stosować nawozy zielone?
Czas zasiewów wreszcie nastał
Nasiona kapusty
Początki uprawy nasion kapusty datuje się na pierwsze stulecie przed naszą erą. Częścią jadalną kapusty są liście. Spożywa się ją w postaci surówek, gotowaną i jako produkt kwaszony. Jest rośliną klimatu umiarkowanego i łatwiej znosi chłody niż zbyt wysokie temperatury. Wyróżniamy jej różne odmiany i kolory. W kategorii 'Nasiona kapusty' prezentujemy nasiona różnych odmian kapusty białej, czerwonej oraz brukselskiej. Oprócz odmian kapusty tradycyjnej w zakładce znajdują się również odmiany kapusty włoskiej, pekińskiej, jak również nasiona kapusty Pak Choi.
Kapusta głowiasta biała (Brassica oleracea L. var. capitata L.) – należy do najpowszechniej u nas uprawianych i spożywanych warzyw, stąd jej duże znaczenie gospodarcze. Przyczyną tego rozpowszechnienia jest „taniość” kapusty, jako artykułu spożywczego, przy równoczesnej znacznej jej wartości odżywczej i smakowej (białko, węglowodany, sole mineralne, zwłaszcza wapnia i fosforu, prawie wszystkie podstawowe witaminy, a najwięcej witaminy C). Niska cena handlowa kapusty wynika przede wszystkim z bardzo wysokich plonów z jednostki powierzchni, jak również z trwałości i łatwości w przechowywaniu aż do późnej wiosny i wytrzymałości na transport. Nie bez znaczenia dla rozpowszechnienia kapusty jest także możność łatwego przerobu (kiszenie) na tani a przy tym pożywny, zdrowy i smaczny produkt spożywczy.
Kapusta w naszym klimacie udaje się na terenie całego kraju. Dobrze ukorzeniona znosi bez szkody krótkie przymrozki wiosenne nawet do -5°C, a w jesieni dojrzałe główki wytrzymują do -8°C. Długotrwałe jednak chłody wiosenne (temperatury poniżej 2°C) powodują jarowizacje rozsady, czego następstwem jest wybijanie w pędy nasienne. Znaczne są wymagania kapusty co do wilgotności gleby i powietrza. Najlepsze wyniki daje uprawa w rejonach o obfitych opadach, na glebach raczej cięższych, żyznych, dostatecznie wilgotnych, nie zakwaszonych. Pod uprawę kapusty nie nadają się gleby zbyt ciężkie i zimne oraz zbyt lekkie i suche. Przy niedostatku opadów konieczne jest nawadnianie roślin. Na glebach lżejszych plon kapusty wyraźnie maleje, ale jest znacznie wcześniejszy. Takie gleby można więc wykorzystać pod kapusty wczesne. Na glebach zakwaszonych kapusta źle plonuje i często jest porażana przez kiłę. Ze względu na choroby i szkodniki nie należy uprawiać kapusty po innych kapustnych oraz po brukwi, rzepaku i gorczycy częściej niż co 4 lata. Do dobrego rozwoju kapusta wymaga bardzo dużych ilości składników pokarmowych w glebie. Kapustę średnio późną i późną korzystnie jest uprawiać w pierwszym roku po oborniku (pod późną może być nawet dany wczesną wiosną i lekko przyorany). Kapustę wczesną uprawia się w drugim roku po oborniku (jest wtedy wcześniejsza) lub bezpośrednio na oborniku, ale przyoranym jesienią. Kapusta może być uprawiana z dobrym skutkiem również w dalszych latach po oborniku, ale pod warunkiem dostatecznej ilości wody w glebie i obfitego nawożenia mineralnego. Obornik może być zastąpiony przez nawozy zielone, należy stosować tylko odpowiedni termin siewu i przyorania. Wysokość dawek nawozów mineralnych musi być uzależniona od zasobności gleby w poszczególne składniki. Mimo dużego zapotrzebowania kapusty w azot, nawóz ten należy dawać ostrożnie, zwłaszcza pod kapusty przeznaczone do przechowywania i kwaszenia; pogłówne nawożenie stosować najpóźniej do sierpnia. Nadmiar azotu i późny termin nawożenia są niekorzystne, bo powodują mniejszą zwięzłość główek, miękkość liści, spadek suchej masy, przedwczesne pękanie główek oraz gromadzenie się w liściach azotanów i azotynów szkodliwych dla zdrowi człowieka. Kapustę głowiastą białą uprawia się z rozsady na wczesną, średnio wczesną i późną porę sprzętu. Do tych trzech okresów dostosowuje się odpowiednie odmiany oraz termin i sposób przygotowania rozsady.
Przygotowanie rozsady kapusty wczesnej:
Nasiona wysiewa się do skrzynek w szklarni lub do inspektu, utrzymując do wschodów temperaturę 16-18°C, po wschodach niższą 12-15°C. Dla przygotowania rozsady w doniczkach (na najwcześniejszą produkcje kapusty gruntowej) siew przeprowadza się w końcu stycznia, na produkcje rozsady bez doniczek - w połowie lutego. Na 1m² wysiewa się 10g nasion. Na otrzymanie rozsady do obsadzenia 1 ara potrzeba 5g nasion. Po rozwinięciu się liścieni siewki pikuje się do doniczek o średnicy 6-7cm lub do inspektu w rozstawie 5x5cm. Do uzyskania, silnej, zdrowej, krępej rozsady, która warunkuje uzyskanie należytego plonu, konieczne jest dobre oświetlenie, zabezpieczające siewki przed wybiegnięciem, utrzymanie właściwej temperatury, utrzymanie odpowiedniej wilgotności podłoża i powietrza (zbyt wysoka wilgotność powoduje zgorzel roślin) oraz zasilenie na 3-4 dni przed sadzeniem roztworem mieszanki nawozów mineralnych. Rozsadę po uprzednim zahartowaniu przez 7-10 dni wysadza się do gruntu, najczęściej w pierwszej połowie kwietnia (termin zależy od miejscowych warunków klimatycznych) w rozstawie 50x40-50cm.
Przygotowanie rozsady kapusty średnio wczesnej i późnej:
Przygotowanie rozsady odmian średnio wczesnych i późnych nie różni się niczym od siebie, poza porą i ewentualnie miejscem siewu. Kapusty średnio wczesne sieje się w końcu marca, najczęściej do inspektu zimnego, późne – w początku i do połowy kwietnia na rozsadniku. Kapusty średnio wczesne można siać również w kwietniu, zależnie od zamierzonego terminu zbioru. Pod rozsadnik corocznie trzeba zmieniać miejsce. Ponieważ rozsady się nie pikuje, nasiona należy wysiewać rzadko, najlepiej w rzędy co 8-10cm, w ilości 3-4g na 1m². Na wyprodukowanie rozsady do obsadzenia 1 ara potrzeba 6-8g nasion. Zwiększony wysiew nasion pozwoli na utworzenie rezerwy rozsady potrzebnej w przypadku strat spowodowanych chorobami, szkodnikami, wybiegnięciem części roślin oraz dla ewentualnego zastąpienia nią roślin nie przyjętych w gruncie. Rozsadę na rozsadniku należy starannie pielęgnować przez odchwaszczanie, podlewanie, zasilanie roztworem mieszanki nawozów mineralnych i przez ochronę przed szkodnikami i chorobami. Rozsadę można sadzić na miejsca stałe , gdy ma 3-4 dobrze wykształcone liście. Wyjmując rośliny z rozsadnika trzeba przeprowadzić selekcję i odrzucić wszystkie słabe, wyciągnięte, zdrewniałe, chore (np. ze śladami czarnej nóżki), uszkodzone mechanicznie. Kapusty średnio wczesne wysadza się od połowy maja w rozstawie 60x50-60cm, późne od połowy maja do połowy czerwca w rozstawie 50-60x60-70cm, zależnie od odmiany, sposobu uprawy, nawożenia , gleby. Późniejsze sadzenie kapust późnych spowoduje obniżkę plonu. Sprzęt kapusty wczesnej prowadzony jest od połowy czerwca nawet do końca lipca (mieszańców w pierwszej połowie czerwca), średnio wczesnej – w sierpniu, wrześniu, a później – w końcu października, na początku listopada. Wytrzymuje ona mrozy do -8°C, ale traci na ciężarze i gorzej się przechowuje. Plon kapusty białej wczesnej z 1 ara wynosi 2-4q, a średnio wczesnych i późnych 4-8q, z tym że w odpowiednich dla kapusty rejonach, przy intensywnej uprawie i korzystnym przebiegu pogody plony mogą być znacznie wyższe.
Kapusta głowiasta czerwona (Brassica oleracea L. var. capitata L.) – uprawa i spożycie kapusty czerwonej są o wiele mniejsze niż kapusty białej, wartość odżywcza taka sama. Kapusta czerwona używana jest prawie wyłącznie do przyrządzania sałatek. W porównaniu z białą daje mniejsze plony, a wymaga żyźniejszej gleby, zasobnej w próchnicę, bardziej reaguje na suszę i brak wody w glebie. Na glebach słabszych, mało nawożonych wiąże bardzo małe główki. Przy nawożeniu trzeba stosować wyższe dawki potasu, od których zależy intensywność zabarwienia liści na kolor fioletowoczerwony, spowodowany barwnikiem – antocjanem. Kapusta o większej zawartości antocjanów zawiera więcej suchej masy i lepiej się przechowuje. Produkcja rozsady jest zupełnie podobna do produkcji rozsady kapusty białej, z tym że kapusty czerwonej nie uprawia się na bardzo wczesną porę, dlatego też odmiany wczesne wysiewa się zazwyczaj w początku marca i rozpikowuje w inspekcie zimnym, na zbiór zaś późniejszy wysiewa się bezpośrednio do inspektu zimnego lub na rozsadniku. Odmiany późne wysiewa się tylko na rozsadniku. Ilość nasion, jak przy siewie kapusty białej. Przeciętny plon z 1 ara kapusty głowiastej czerwonej wczesnej wynosi 2-3q, późnej 3-6q.
Kapusta włoska (Brassica oleracea L. var. sabauda L.) – ma wyższą wartość kaloryczną i zawartość suchej masy, związków białkowych i witamin , jak również delikatniejszy smak od kapusty białej. Jest także mniej wrażliwa na suszę i mrozy. Odmiany późne bez szkody dla główek znoszą nawet kilkunastostopniowe mrozy. Wymagania glebowe mniejsze. Uprawa, nawożenie i przygotowanie rozsady, jak kapusty białej.
Kapusta brukselska (Brassica oleracea var. Gemmifera) – jest cennym warzywem zielonym, dostępnym w okresie zimowym zarówno w stanie świeżym, jak i w postaci mrożonej. Zamrożona nie traci wartości. Należy do grupy warzyw najbogatszych w białko (poza strączkowymi), witaminy, przede wszystkim C i A, żelazo i fosfor. Częścią jadalną są tak zwane główki o średnicy od 2 do 6cm, wyrastające z kątów liści ułożonych spiralnie na grubym silnym pędzie. Liczba główek na pędzie wynosi przeciętnie od 40-60 sztuk. Poza główkami brukselka dostarcza cennej wysokobiałkowej paszy. Brukselka jest odporna na niskie temperatury (dobrze dojrzewa, znosi nawet kilkustopniowe mrozy). Jest wrażliwa na niedobór światła, dlatego w zacienieniu źle zawiązuje główki. Jest mniej wymagająca co do gleby od kapusty głowiastej. Udaj się na różnych typach gleb, z których najlepsze są gliniasto-piaszczyste, żyzne, zasobne w próchnicę i wapń. Na glebach za ciężkich i za lekkich tworzą się luźne główki. Brukselkę uprawia się najczęściej na oborniku. Wrażliwa jest na niedobór molibdenu, który objawia się gniciem oraz zasychaniem brzegów liści. Uprawia się ją jako plon główny lub współrzędnie z roślinami schodzącymi wcześnie z pola, np. ogórkami, dymką. Optymalnym terminem siewu nasion na rozsadniku jest połowa kwietnia. Z siewu majowego są słabsze zbiory. Na 1m² sieje się 3-4g nasion. Na przygotowanie rozsady do obsadzenia 1 ara potrzeba 5-6g nasion. 6-7 tygodniową rozsadę wysadza się do gruntu w rozstawie 50-70x50-60cm, zależnie od odmiany, gleby oraz wymagań odbiorcy. Przy gęściejszym sadzeniu roślin otrzymuje się mniejsze główki, pożądane na potrzeby zamrażalnictwa. Do zabiegów specjalnych należy ogławianie brukselki przez usunięcie tylko samego wierzchołka roślin, ale o skuteczności zbiegu decyduje termin jego wykonania. Plon z 1 ara waha się w bardzo szerokich granicach od 20 do 75kg. Wyższe zbiory uzyskuje się z odmian heterozyjnych F1.
Kapusta pekińska (Brassica rapa L. subsp. pekinensis L.) – tworzy wydłużoną (do 30-40cm), dość luźną główkę. Jest ona ceniona ze względu na duże walory smakowe i na zawartość łatwo przyswajalnego białka, witamin C i A oraz soli mineralnych. Za rozpowszechnieniem kapusty pekińskiej przemawiają również inne względy, jak krótki okres wegetacji, a więc możliwość uprawy jako rośliny poplonowej, wysoka plenność oraz użytkowanie jej późną jesienią w okresie niedoboru świeżych zielonych warzyw. Spożywa się ją przede wszystkim na surowo jak sałatę (delikatne, kruche, soczyste liście), gotowaną lub kwaszoną jak kapustę białą. Kapusta pekińska wymaga gleby żyznej, próchniczej, dostatecznie wilgotnej, nie zakwaszonej i obfitego nawożenia. Najwyższe i najlepsze jakościowo plony uzyskuje się z poplonowej uprawy na zbiór jesienny. Nasiona w ilości 30-40g na 1 ar wysiewa się w trzeciej dekadzie lipca wprost na miejsca stałe, w rzędy odległe o 40-50cm. Po wzejściu rośliny przerywa się w rzędzie, pozostawiając w odległości co 30cm. Można tez w tym samym czasie wysiewać nasiona na rozsadnik, a potem rośliny wysadzać bardzo ostrożnie (źle znosi przesadzanie) do gruntu w rozstawie jak wyżej. Kapusta pekińska wysiewana wcześniej łatwo wybija w pędy nasienne, siana później – nie zdąża wykształcić główek. Sprzęt główek następuje w październiku i trzeba go zakończyć przed większymi mrozami. Całe rośliny z korzeniami, wyrośnięte i zdrowe, można przechowywać nawet do końca stycznia, zadołowane w chłodnych (temperatura nieco powyżej 0°C), dobrze przewietrzonych szopach, inspektach, kopcach.